Nicotine pouches đối với người sử dụng
Một buổi chiều ở quán cà phê quen bên lề đường Lý Tự Trọng, tôi ngồi cùng Tuấn – một người bạn cũ từ thời đại học, giờ đang làm việc trong ngành y tế dự phòng. Khi tôi kể rằng mình đang tìm hiểu về nicotine pouches – những túi nhỏ chứa nicotine không khói, không thuốc lá – mắt anh sáng lên với sự tò mò, nhưng xen lẫn là chút e dè.
“Nó có an toàn thật không?” – Tuấn hỏi.
“Cũng nhiều người bảo là lựa chọn lành tính hơn thuốc lá...” – tôi đáp.
“Ừ, nhưng với sức khỏe, 'ít hại hơn' chưa chắc đã là 'an toàn' đâu.”
Câu nói ấy như gợi mở cả một hành trình đi tìm hiểu nghiêm túc về tác động sức khỏe của nicotine pouches. Bài viết này là kết quả của hành trình ấy – một cái nhìn công bằng, thẳng thắn, và dựa trên góc độ khoa học – dành cho những ai đang cân nhắc sử dụng sản phẩm này.
Nicotine pouches là gì?
Trước khi đi sâu vào sức khỏe, cần hiểu đúng về sản phẩm này.
Nicotine pouches là những túi nhỏ chứa nicotine tinh khiết (không có lá thuốc lá), thường kết hợp với hương liệu, chất làm ngọt và chất nền như cellulose. Chúng được đặt dưới môi trên – giống như snus (một dạng thuốc lá dùng bằng đường miệng của Thụy Điển) – nhưng không chứa thuốc lá.
Chúng không tạo khói, không cần đốt cháy, và không gây vàng răng như thuốc lá truyền thống. Nhưng điều đó có đồng nghĩa với “vô hại”?
1. Tác động tức thì lên cơ thể
Khi bạn đặt một túi nicotine pouch dưới môi, nicotine bắt đầu thấm qua niêm mạc miệng, đi thẳng vào máu, và kích thích hệ thần kinh trung ương. Trong vài phút, bạn sẽ cảm thấy:
Một làn sóng tỉnh táo, nhẹ đầu, như “tăng lực”.
Tim đập nhanh hơn đôi chút.
Huyết áp có thể tăng tạm thời.
Đây là kết quả tự nhiên của nicotine – một chất kích thích thần kinh mạnh. Dù không có khói, cơ thể bạn vẫn đang tiếp nhận một chất gây nghiện – giống như cà phê mạnh nhưng tiềm ẩn rủi ro lớn hơn.
2. Tác động lâu dài – liệu có nguy hiểm không?
Nicotine có thể gây khô miệng và kích ứng niêm mạc. Với người dùng lâu dài, có thể gặp:
Viêm lợi nhẹ
Thay đổi màu sắc mô nướu
Cảm giác nóng rát ở vùng môi trên
Tuy nhiên, do không có quá trình đốt cháy, nó không gây loét miệng hay ung thư miệng như một số dạng thuốc lá truyền thống.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ nicotine – dù dưới bất kỳ hình thức nào – đều làm:
Tăng nhịp tim và huyết áp
Tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa mạch máu
Tuy nhiên, so với thuốc lá đốt cháy, nicotine pouches không chứa các chất độc như carbon monoxide hay hắc ín – vốn là nguyên nhân chính gây bệnh tim mạch nghiêm trọng ở người hút thuốc.
Ảnh hưởng đến hệ thần kinh
Nicotine có khả năng gây nghiện cao. Với người mới dùng, việc lệ thuộc có thể hình thành chỉ sau vài tuần:
Cảm giác thèm khi không sử dụng
Khó tập trung
Dễ cáu gắt
Và nếu bạn đã từng hút thuốc lá hoặc dùng thuốc lá điện tử, khả năng tái nghiện là điều có thể xảy ra nếu dùng nicotine pouches một cách không kiểm soát.
3. Đối tượng nào nên cẩn trọng?
Người có bệnh tim mạch: Dù chỉ là nicotine, sản phẩm này vẫn làm tăng huyết áp và nhịp tim.
Phụ nữ mang thai: Nicotine có thể ảnh hưởng đến thai nhi, gây nhẹ cân, sinh non, rối loạn thần kinh.
Người chưa từng hút thuốc: Dùng nicotine pouches như một xu hướng trải nghiệm có thể dẫn đến lệ thuộc không đáng có.
Thanh thiếu niên: Hệ thần kinh chưa hoàn thiện khiến họ dễ nghiện hơn người trưởng thành.
4. Lời khuyên từ chuyên gia
“Nếu bạn đang cố gắng cai thuốc, nicotine pouches có thể là một phần trong chiến lược cai – nhưng không nên là giải pháp lâu dài.”
Đây là quan điểm của nhiều chuyên gia y tế tại Châu Âu, nơi mà nicotine pouches được quản lý khá chặt chẽ. Một số lời khuyên đi kèm:
Chọn sản phẩm có hàm lượng nicotine thấp (dưới 4mg nếu mới dùng).
Không nên dùng liên tục trong ngày – hãy cách quãng ít nhất 2–3 giờ.
Không dùng như món “ăn vặt” giải trí – hãy xem đây là sản phẩm hỗ trợ cai nghiện.
Nếu thấy chóng mặt, buồn nôn – nên dừng lại ngay.
5. Góc nhìn cá nhân – sự lựa chọn thông minh hay cạm bẫy mới?
Chúng ta đang sống trong một thế giới mà “giảm hại” là điều nhiều người theo đuổi. Không ai muốn ung thư phổi, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng bỏ hút thuốc trong một đêm.
Nicotine pouches có thể là “nấc thang tạm thời”, một cây gậy chống trên hành trình bỏ thuốc. Nhưng nếu không hiểu rõ và dùng sai cách, nó có thể là “cái bẫy mới”, kéo ta vào một hình thức lệ thuộc khác – êm ái, không khói, nhưng âm thầm.
Lựa chọn là của bạn – nhưng hãy chọn một cách có hiểu biết
Sẽ không ai cấm bạn thử một túi nhỏ mùi bạc hà mát lạnh, nhưng đừng để cảm giác dễ chịu ấy che đi thực tế rằng: nicotine, dù ở dạng nào, vẫn là chất tác động mạnh đến sức khỏe.
Nếu bạn cần hỗ trợ, có những chương trình cai thuốc miễn phí, chuyên gia y tế sẵn lòng giúp đỡ. Đừng ngần ngại tìm đến họ – bởi sức khỏe không phải là điều bạn nên đánh cược với bất kỳ xu hướng nào.
